Krempna  
  Kotań  
  Grab  
  Ożenna  
 

Wyszowatka

 

 
 

 

 

 

W Y S Z O W A T K A

(krótki rys historyczny)

 

Wyszowatka, dawniej samodzielna wieś, leży na zachód od Grabiu (obecnie jego przysiółek) w dolinie potoku Ryjak. Nazwa wsi pochodzi od słowa "wisz" oznaczającego sitowie, teren podmokły. Wieś powstała w końcowej fazie osadnictwa na prawie wołoskim, gdyż nie wymienia jej jeszcze rejestr poborowy z 1581 roku. Wzmianka o wsi pochodzi dopiero z rejestru poborowego woj. krakowskiego z roku 1629 i należała wtedy do Marka Antoniego Stadnickiego herbu Szreniawa (bez krzyża). Zasiedlona była przez Łemków trudniących się rolnictwem, drobnym rzemiosłem i pracą w lesie.

Pod koniec XIX żyło tu 303 grekokatolików, a w roku 1918 tylko 183. W latach trzydziestych XX w. prawie cała wioska przeszła na prawosławie. W 1936 roku mieszkało tu 178 prawosławnych i 41 unitów. W roku 1938 wybudowano szkołę.

II wojna światowa nie przyniosła ze sobą znaczących szkód. Stacjonowały tu oddziały Obrony Narodowej. W 1945 r. Wyszowatka podzieliła los innych sąsiednich wiosek. Mieszkańców w całości wysiedlono na wschód. Wyjechało 240 osób.

Aktualnie istnieją tu budynki po byłych zakładach rolnych PGR, a następnie Igloopolu oraz po zakładzie karnym, rozwiązanym pod koniec lat siedemdziesiątych.

Przed przejściem mieszkańców na prawosławie, we wsi nie było żadnej cerkwi. Drewnianą tzw. czasownię zbudowano dopiero w latach trzydziestych. Obecnie nie istnieje. Miejsce po cerkwi znajduje się w górze wioski, pomiędzy byłym biurem PGR a główną szosą. Asfaltowy parking przed biurami, to miejsce po łemkowskim cmentarzu. Obok zachowało się kilka nagrobków.

W samej Wyszowatce przy drodze stoją dwa kamienne krzyże, obydwa z roku 1904 oraz dobrze utrzymana, duża murowana kapliczka z kamienia, otynkowana i kryta gontem. Postawiono ją w 1924 roku.

Obecni mieszkańcy Wyszowatki korzystają z kościoła filialnego parafii Krempna w Grabiu.

 
       
     
   

aktualności  |  ogłoszenia  |  historia  |  patronowie  |  grupy  |  okolice  |  ciekawe strony  |  fotogaleria

© Achim 2009